لشت نشاء یکی از بخش های شهرستان رشت است که در ۲۵ کیلومتری این شهرستان قرار دارد.

مساحت بخش لشت نشاء ۱۶۲ کیلومتر مربع و مساحت مرکز شهر لشت نشاء ۵/۲۳ کیلومترمربع می باشد.

لشت نشاء با قرار گرفتن در شمال شرقی شهرستان رشت یکی از شهرهای توریستی و گردشگر پذیر استان محسوب می شود.

به لحاظ لغوی ؛ لشت به معنای زمین گل (خاک) حاصل خیز و نشا به معنی کشت برنج می باشد لشت نشاء از بخش های حاصلخیز شهرستان رشت است که ا ملاک موجود در لشت نشا در زمان ناصر الدین شاه و مظفر دین شاه قاجار جزء املاک خاص شاه محسوب می شد.

مروانکلایه، سر بازار (جورشر) بالاجور شر، خشکرود، توچاء، گنجعلی محله، سادات محله، از محلات لشت نشاء هستند این شهر دارای ۵۲ روستا می باشد که از روستاهای معروف آن می‌توان به روستای زیباکنار یا همان علی آباد، روستای لیچاء، روستای دهسر، روستای فخر آباد، روستای توچاالمان، روستای گفشه اشاره کرد.

لشت نشاء به لحاظ موقعیت جغرافیایی از آب و هوایی خوب برخوردار است و دارای خاک حاصلخیز برای کشت و ایحاد فضای سبز می باشد همچنین رودخانه اوشمک نیز از وسط این شهر عبور می کند که به موجب آن ، تمامی املاک اطراف رودخانه دارای موقعیت توریستی مناسبی می باشد.

سرزمین لشت نشا از مناطق قدیمی گیلان است سابقهٔ تاریخی آن بنا به آثار باستانی خرابه‌های موجود به قبل از اسلام می رسد و جزء اولین مناطقی بوده که مذهب تشیع را پذیرفته است بدین جهت بیش از دیگر مناطق صحنه درگیری‌ها و پیکارهای خونبار و خونین بود.

ناصرالدین شاه قاجار املاک لشت نشا را به صدر اعظم خود میرزا علی خان امین الدوله داد ، امین الدوله در لشت نشاء اقدامات عمرانی انجام داد پس از وفات میرزا علی خان امین الدوله ، خاندان وی حدود صد سال اراضی لشت نشاء را در دست داشتند .

مردم لشت نشاء در دوران خیزش جنگل با میرزا کوچک خان جنگلی رهبر این نهضت ارتباطی نزدیک داشتند.

لشت نشاء نه تنها از منظر سیاسی ، اجتماعی و به لحاظ خیزش‌های متعدد و متنوع شهره آفاق است بلکه از دریچه فرهنگ، هنر، پرداختن به شعر و ادبیات و امثالهم نیز زبانزد خاص و عام می‌باشد.

بزرگ‌ترین پژوهشگر و مدرس موسیقی، خواننده ترانه‌های فولکلوریک استاد فریدون پوررضا ، اسدالله ملک ویولونیست برجسته کشور و از برجسته‌ترین سرنانوازان گیلان عیسی خان لشت نشایی و جهانشاه خان لاشایی، شایسته‌ترین ترانه‌سرا، آهنگ‌ساز، خواننده و مدرس موسیقی در گیلان، سید علی زیباکناری، بهترین نوازنده و آهنگ‌ساز، غلامرضا امانی و خواننده، ترانه‌سرا و آهنگ‌ساز نسل جوان فرامرز دعایی و از چیره‌دست‌ترین اساتید موسیقی و تعزیه در گیلان یعنی خانواده صمصام و نوازنده مبتکر و چیره‌دست و خالق سازی نو به نام میژه یعنی شوندی، از ولایت لشت نشاء برخاسته‌اند.

از مناطق گردشگری لشت نشاء می توان به بازار قدیمی لشت نشاء ، بازار قدیمی و حمام تاریخی علی آباد، کاخ قطبی ، هتل بزرگ صدا و سیما، مسجد جامع جورشر، بقعه اقا سید محمد رضا بن موسی الکاظم (ع) با معماری ویژه، بقعهٔ آقا سید عبدالله بن موسی الکاظم (ع) با نقاشی‌های دیواری قدیمی ، بقعهٔ آقا سید علی کیا بن موسی‌الکاظم (ع)، بقعهٔ آقا سید محمد یمنی در لیچاه با نقاشی‌های دیواری ، ساحل زیبای سفیدرود، ساحل زیبای دریای خزر، بازارهای هفتگی (شنبه و سه شنبه) اشاره کرد.

عمارت هشتی متعلق به میرزا علی خان امین الدوله

پس از بیان چکیده ای از موقعیت بخش لشت نشاء در ادامه به بررسی عمارت هشتی متعلق به میرزا علی خان امین الدوله خواهیم پرداخت .

عمارت هشتی متعلق به میرزا علی خان امین الدوله است که این عمارت به دستور میرزا علی خان امین الدوله در زمانی که وی وزیر ناصرالدین شاه قاجار بود ساخته شده است.

هنگامی که امین الدوله در دوران پادشاهی مظفرالدین شاه قاجار از دربار رانده شد روزهای تبعید خود را در لشت نشاء سپری کرد.

عمارت هشتی متعلق به امین الدوله ، عمارتی مجلل در باغی زیبا با درختان و گل‌ها بود که نظیر آن در گیلان پیدا نمی شد.

اطراف عمارت خندقی بزرگ کنده شده بود و آب رودخانه اوشمک در دور این عمارت رها شده که به مانند سدّی کوچک از اهل عمارت محافظت می کرد.

در زمان فعالیت نهضت جنگل این عمارت حکومتی به‌دست روحانی مبارز گیلان میرزاکوچک‌خان جنگلی محاصره شد طی این محاصره ، میرزا محسن خان امین الدوله داماد مظفرالدین شاه قاجار که ارباب این عمارت بود به‌دلیل ظلم و ستم به مردم دستگیر شد.

تا مدت ها از این عمارت به عنوان ساختمان شهرداری لشت نشاء استفاده شد اما متاسفانه این بنای مجلل ، زیبا و تاریخی سرانجام در سال ۱۳۸۱ به‌طور نامعلوم و مشکوکی دچار آتش سوزی شد تا سال ۱۳۹۲ آثاری از این عمارت باقی مانده بود که آن هم به طور کلی ویران شد هم اکنون خرابه هایی از این عمارت باقی مانده است .

این عمارت توسط هوشنگ عباسی محقق گیلانی در ۲۵ اسفندماه سال ۱۳۷۹ به شماره ۳۳۶۷ در میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده بود.

هم اکنون ساختمان کتابخانه عمومی هفت تیر ، ساختمان جدید شهرداری ، دادگستری، آتش نشانی و زمین ورزشی شهرداری در این مکان ساخته‌ شده است و از آن باغ زیبا چیزی باقی نمانده است.

حال سوال اینجاست که آیا در خصوص آتش سوزی این عمارت بررسی های لازم از سوی مراجع ذیربط صورت گرفته است یا خیر؟

عمارت هشتی امین الدوله عمارتی است که بخشی از تاریخ معاصر کشور در آن رقم خورده و بیانگر حوادث و وقایع دوره معاصر است تا جایی که بخشی از سریال «سردار جنگل» به کارگردانی بهروز افخمی که در سال ۱۳۶۶ از رسانه ملی پخش شد در همین عمارت ساخته شود.

بنایی که به لحاظ قدمت تاریخی می توانست به عنوان مکانی توریستی مورد استفاده قرار گیرد تا علاوه بر اینکه قدمت و تاریخ بخش لشت نشاء را به تصویر بکشد با ورود گردشگران تقویت چرخه اقتصادی این بخش نیز را به دنبال داشته باشد ، اما متاسفانه شاهد ویرانی این عمارت تاریخی هستیم و انگار مسئولی پیگیر وضعیت این عمارت تاریخی نبوده است.

جا دارد مسئولان ذیربط در خصوص چنین بناهایی که بیانگر تاریخ و هویت گیلان و همان منطقه هستند پیگیری های لازم را به عمل آورند تا شاهد به جاماندن خرابه هایی از این بناهای تاریخی نباشیم.

لازم به ذکر است عمارت امین الدوله مربوط به دوره قاجار است و در لشت نشاء، روبروی پارک شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۳۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.