در کشورهای پیشرفته، شرکت‌های خودروساز را موظف کرده اند در ازای تولید هر خودرو، دو تا چهار متر جاده و خیابان بسازند، در برخی کشورها خودروسازان به طور مستقیم در امر جاده سازی دخالت دارند و در برخی دیگر کشورها هزینه ساخت این مقدار خیابان، به شهرداری یا سازمان‌های مربوطه شهری پرداخت می‌شود و طبق قانون آن سازمان ها گریزی از جاده سازی با آن پول ندارند.

حال که مافیای خودروسازان در کشور ما آنقدر قوی هست که دولت توان موظف کردنشان به چنین قوانینی را ندارد، شهرداری‌ها باید تلاش کنند در امر جاده سازی و ایجاد پارکینگ بکوشند.

متاسفانه تراکم شهری در کلانشهرهای کشورمان به گونه ای است که ایجاد یک خیابان جدید جهت کاهش بار ترافیکی، محدودیت‌های زیادی دارد و گاهاً ایجاد نکردنش، تبعاتی کمتری از ایجاد کردنش دارد، از همین رو رفتن به سمت راه حل دوم یعنی ایجاد پارکینگ کمی عقلانی تر به نظر است، چرا که قسمت عمده بار ترافیکی شهر ها به دلیل نداشتن پارکینگ مناسب است و البته عدم آموزش صحیح رانندگی به رانندگان مهمترین عامل ایجاد آن می باشد، به عنوان یک استاد دانشگاه این تقصیر را گردن خود و همکاران خود در دانشگاه‌ها و مدارس و صد البته رسانه‌ها می‌دانم که با سطحی‌نگری به بحث آموزش مانع از فرهنگ سازی درست در رانندگی صحیح شهروندان شده اند، اما در بحث عمرانی، شهرداری ها نیز سهل انگاری هایی در ایجاد پارکینگ داشته‌اند.

دیگر مثل گذشته برای ساخت پارکینگ نیاز به فضای وسیع نیست که بگویم با کمبود زمین‌های خالی و فضای باز مواجهیم، امروزه پارکینگ سازی را از زمین به هوا منتقل کرده‌اند، و می‌توان در یک فضای ۴۰ و ۵۰ متری برای بیش از یکصد خودرو جای پارک ایجاد کرد.

بله، امروزه پارکینگ مکانیزه اگرچه تنها روش حل معضل ترافیک نیست، اما روشی کارآمد و موثر است تا حجم زیادی از بار ترافیکی شهر ها کاسته شود.

امروزه پارکینگ مکانیزه به چندین روش در شهرهای بزرگ اجرا می‌شود؛ پارکینگ شاتلی، چرخ و فلکی، پازلی، برجی و غیره که هر کدام ضمن کاستن بار ترافیکی شهر ها، جلوه ای زیبا و مدرن به نمایش شهرها می دهند که هم خودروهای سرگردان در خیابان ها را سامان می‌دهد و هم به دو طریق ارایه جای پارک و همچنین ایجاد فضای بزرگ برای تبلیغات، می توانند به کسب درآمد نیز بپردازد.

ممکن است، شهرداری ها در مسیر ساخت، این پارکینگ ها، کمبود منابع مالی را بهانه کنند، اما خوشبختانه با تکیه بر واحدی به نام واحد خزانه‌داری در شهرداری ها، می توان پولهای سرگردانی که متخلفان ( معدیان) بابت جریمه پارکینگ سازه های خود، به شهرداری‌ها پرداخت می کنند می توان جهت احداث همین پارکینگ های مکانیزه هزینه کرد چراکه هزینه این جرایم در جای دیگری غیر ایجاد پارکینگ تخلف محض می باشد.

پس شهرداری ها با شناسایی زمین هایی در قطعات کوچک ۴۰ تا ۵۰ متری در نقاط پر ترافیک شهر می توانند در این مسیر گام بزرگی بردارند.

پیش به سوی شهری آرام و بدون ترافیک

به قلم دکتر مهرداد بردبار

دکترای جغرافیای برنامه ریزی شهری / دکترای جغرافیای سیاسی

معاون علمی دانشگاه پیام نور استان گیلان و رئیس دانشگاه پیام نور رشت